Door in dialoog te gaan met de zeer diverse spelers uit de sector wil de partij (CD&V) een breed gedragen beleid dat antwoord kan bieden op de complexe uitdagingen. Zo illustreerde Itinera deze week nog dat de behoefte aan nieuwe elektriciteitsproductie meer dan 13.000 MW in 2025 zal bedragen.
Dat breed gedragen energiebeleid moet volgens Vlaams Volksvertegenwoordiger Robrecht Bothuyne verzilverd worden in een energiepact. Een pact tussen overheden, producenten, leveranciers, netbeheerders, gezinnen, middenveld en bedrijven. Dit moet het vertrekpunt worden van een nieuw energiebeleid. Allen moeten ze achter deze consensus staan. Een consensus die keuzes inhoudt voor onze productie, netten en energiebehoeften. Argus, de milieudenktank van KBC, bevestigde in haar rapport ‘Energie van morgen’, het energiepact als enige aangewezen visie. Nederland is ons reeds voorgegaan met hun ‘Energieakkoord voor duurzame groei’. Ook Frankrijk wil tegen eind 2014 een visie en afgeronde wetgeving hebben over hun energietransitie. En Duitsland heeft haar Energiewende.
De CD&V formuleerde een aantal voorstellen die de basis kunnen vormen van het toekomstige energiepact.
De eerste prioriteit blijft betaalbaarheid van energie voor zowel de gezinnen als de bedrijven. Er wordt meestal nogal zwaar geschoten op de nevenkosten van elektriciteit, maar 2/3 van de energiefactuur van een gemiddeld huishouden gaat wel naar de verwarming. Net daar zijn er grote besparingen haalbaar. Dat laaghangend fruit wil CD&V plukken met het energiepluspakket. Dit is een vereenvoudigd (alle premies gebundeld in één premie en goedkope energieleningen aanbieden aan één loket) maar nog slachtkrachtiger systeem (gecombineerde investeringen hoger subsidiëren dan aparte investeringen) voor REG-maatregelen.
Ook kostenbeheersing in het beleid zal een grote sleutel voor de betaalbaarheid zijn. Zo wil de partij, zonder afbreuk te doen aan haar ambitieuze doelstellingen, nieuwe technologieën pas in de markt zetten als ze rijp zijn. Dat is ook de boodschap die ze onlangs in haar resolutie over diepe geothermie bracht. “Liever geven we steun aan onderzoek en ontwikkeling en pilootprojecten die de technologieën competitief maken, dan massaal subsidies te geven voor technieken die enkele jaren later fors in kostprijs zakken,” stellen Bothuyne en Dierick.
We pleiten ook voor meer energiediplomatie. België is te klein om alleen de pieken en dalen op te vangen in stroomaanbod en -vraag. Waarschijnlijk ook te klein om alle hernieuwbare energie, zeker na 2020, in eigen land te produceren. Binnen Europa een consensus bereiken is een lange weg. Waarom geen nieuw Benelux-initiatief, of samen met Nordrhein-Westfalen, zoals in het Vanguard-initiatief, voor een gezamenlijk netwerk en energiebeheer. Net over de grens staan er Nederlandse gloednieuwe gascentrales met overcapaciteit. Waarom deze niet inbinden in het Belgische net?
In de nettarieven zijn er nog rationalisaties mogelijk. De zuivere kosten van het distributienet moeten terug billijk verdeeld over alle gebruikers. Een omslag naar een capaciteitstarief is daar een rechtvaardige weg. Voor de opgelegde lasten van overheidswege is een solidarisering over gans Vlaanderen het enige verdedigbare eindpunt. Rationalisatie is mogelijk door meer samenwerking binnen de werkmaatschappijen, maar ook bij huidige dure beleidskeuzes, zoals het principe van 95% aansluitbaarheid op aardgas: zoek hier alternatieven om bv. warmtepompen te promoten via het capaciteitstarief. Ook de gratis kWh kunnen we misschien als basisrecht vervangen door een minimaal aansluitvermogen.
Bij de nettarieven is er nog marge voor een daling in de aardgascomponent. Die kan een stuk van de noodzakelijk stijging van de elektriciteit opvangen voor de kosten van de GSC. Ook met slimme meters mogen we niet te wild voorop lopen. Mik daar op de pioniers met domotica, en daar waar het rendabel is, namelijk nieuwbouw en grote verbruikers. Ook warmtenetten zijn een verhaal met veel potentieel, zoals we in buurlanden zien, maar moeten voorzichtig ingekanteld worden en mogen niet naast een (misschien pas vernieuwd) aardgasnet onder de straatstenen komen.
CD&V wil het energiepact op tafel leggen als prioriteit bij de komende regeringsonderhandelingen.
